In '5 vragen aan..’ gaat VERS Magazine op zoek naar de personen áchter het werk. We benaderen jonge makers die je mogelijk al kent, maar juist daarom is het leuk om meer te weten te komen over hen.
Deze keer spraken we met documentairemaker Marlies Smeenge, die in 2019 afstudeerde aan de Nederlandse Filmacademie met haar documentaire Traag naar de Hemel. Afgelopen zomer werd haar film al geselecteerd voor VERS Film in het Park en tijdens de VERS Film Awards 2019 sleepte Traag naar de Hemel de Gouden Appel binnen voor Beste Film.
Hoe zou jouw ‘vijfjarige-ik’ jou omschrijven?
‘Dat is een mevrouw die films maakt over echte mensen. Dan gaat ze filmen wat ze aan het doen zijn, maar dan doet ze alsof ze er zelf niet is. En dat vinden die mensen die ze filmt soms eerst wel een beetje gek, maar daarna is het eigenlijk heel normaal. En als ze iets wil weten dan mag ze dat gewoon vragen, want ze heeft een camera mee. Dan mag je bijna alles vragen want dan vinden mensen dat niet gek. Ik denk dat een mini-Marlies zich best wel zou verkneukelen over alle bijzondere mensen waarbij ik op bezoek kom. We zijn allebei namelijk onwaarschijnlijk nieuwsgierig.’
Wat is de vreemdste plek waar je ooit opnames hebt gedaan?
‘Dat zijn er een heleboel! Op een hondenshow, in een eeuwenoud klooster, in een minuscuul bootje met een muzikant die trompet en orgel speelde op de grachten van Amsterdam…’
Wanneer dacht je 'shit ik ben goed bezig!’?
‘Op de première van mijn laatste film Traag naar de Hemel. We gingen in première in zaal 1 van Eye Filmmuseum, een gigantische en prachtige ruimte, samen met twee andere films. De zaal zat helemaal vol, en we waren de laatste film die werd vertoond. Op zo'n première is iedereen natuurlijk super emotioneel, dus dat speelde wel mee in hoe er werd gereageerd op de film. Maar hij viel echt waanzinnig goed. Er werd keihard gelachen en op andere momenten hoorde ik mensen om me heen een beetje snikken. Toen het zaallicht aanging en ik mijn crew mocht toespreken, was ik zo onwaarschijnlijk dankbaar en trots dat de film precies zo was geworden als dat we met z’n allen voor ogen hadden gehad. Zuster Norberta, één van de drie nonnekes uit de documentaire, was ook aanwezig. Ze had de tranen in haar ogen staan. Dat is de kroon op een jaar lang keihard werken; dat het gelukt is om mensen te laten zien en voelen wat je graag wilde overbrengen. Het was mijn afstudeerfilm, en ik dacht: volgens mij kan ik dit wel, films maken.’
Welke quote van een leraar of mentor is je altijd bijgebleven?
‘Ik zat voor een documentaire met een hoofdpersonage-dilemma, en twijfelde tussen twee mogelijkheden. De ene optie was wat veilig maar daarbij voelde ik me wel heel welkom en vrij. Bij de andere optie voelde ik me verschrikkelijk ongemakkelijk maar in die optie leek wel het beste verhaal te zitten. Toen zei een producente - die ik heel erg bewonder - tegen me: “als je je bij één van beide hoofdpersonages minder comfortabel voelt moet je misschien gewoon in therapie, maar welk hoofdpersonage levert de beste film op?” Sinds ze dat tegen me heeft gezegd zie ik het juist als een goed teken dat ik iets heel spannend vind om te gaan doen. Ik sta dan op het punt om iets nieuws te proberen.’
Wat is jouw gouden regel in het creatieve proces?
‘Er zijn tijdens ieder creatief proces veel momenten dat je aan jezelf twijfelt. Gaan mensen dit wel begrijpen? Is dit wel interessant? Is dit relevant om te maken? Dat zijn hele goede vragen om jezelf te stellen als je begint aan een nieuw project. Maar gedurende het maken van een documentaire normaliseert alles wat je eerst heel bijzonder vond, omdat je er maanden of zelfs jaren van je leven aan besteed. Ook omdat je het materiaal een paar duizend keer terugziet. Dan is het niet bijzonder of prikkelend meer. Ik probeer al die vragen niet meer te stellen, maar erop te vertrouwen dat de Marlies van maanden geleden iets gezien heeft dat inderdaad heel interessant en relevant is, en dat het publiek die dingen ook gaat zien en voelen. Want je kunt niet op de stoel van de toeschouwer gaan zitten, daarvoor weet je als maker te veel. Je moet het verhaal vanuit jezelf blijven vertellen.’
Gelukkig hoeven we niet lang te wachten op een nieuwe Marlies-film. Ze is nu druk bezig met een TeleDoc Campus, waar ze researchgeld voor heeft toegekend gekregen. Ook is ze aan het draaien voor een afstudeerfilm over de International Butler Academy in Zuid-Limburg (te zien tijdens het Keep an Eye Filmfestival in de 1ste week van juli). Maar ze was toch al afgestudeerd…? Ja, dat klopt, maar de Nederlandse Filmacademie belde haar omdat een regisseur opeens uitviel en er een afstuderende crew zonder film zat. Marlies had nog wel een plan liggen over de Butlers en ging direct aan de slag.
Hartelijk dank voor je tijd en leuke antwoorden, Marlies. We blijven je zeker volgen!
Tekst: Fey Yen van Kolfschoten
Foto: Bob Bronshoff
Eindredactie: Annelieke Vleugel
