03-02-2021
VERS magazine
Mateo Vega's poëzie op het IFFR
Mateo Vega is filmmaker, multidisciplinair kunstenaar en momenteel student aan het Sandberg Instituut. Hij maakt politieke, maar persoonlijke films die onderwerpen als verloren toekomsten en gentrificatie behandelen. Zijn laatste film, Er is een geest van mij (2021), is geselecteerd voor de Ammodo Tiger Short Competition van het IFFR.
De poëtische film laat onder andere bevreemdende figuren, stedelijke ruïnes en verzengende branden zien. De film is ontstaan vanuit een gedicht waarin het idee van de geest als metafoor dient voor toekomsten die niet zijn uitgekomen op zowel politiek als persoonlijk vlak. Later heeft zich om dit gedicht heen met verschillende beelden een film gevormd. De film heeft aan de ene kant een coming of age-achtige boodschap over zelfbeeld en volwassenheid, maar aan de andere kant is het een politieke film die reageert op bepaalde situaties en beloftes. De film bevalt beelden uit de steden Lima, New York, Washington DC en Amsterdam. Zo zien we dat er in Lima historische panden in de fik worden gestoken door pandjesbazen, om de bewoners weg te sturen en de monumenten te slopen. Vega: ‘Als je huis in vlammen opgaat wordt er een soort toekomst van je wordt afgenomen.’
De beelden uit New York en Washington DC zijn afkomstig uit 2016, toen president Trump net verkozen was. Toen was dit voor Vega een grote verrassing, en stond voor hem symbool voor een neo-liberaal idee van vooruitgang dat in elkaar zakt en een besef van hoe dichtbij fascisme is. De stedelijke vernieuwing in Amsterdam is eveneens iets wat de filmmaker al langer bezighoudt. Alternatieve plekken worden ontruimd en er komt steeds minder ruimte voor tegenculturen, wat ervoor zorgt dat een collectieve alternatieve toekomst hier minder mogelijk is. De film is een samensmelting van de politieke situaties op de locaties, gefilmd met een persoonlijke, bijna therapeutische lens.
Mateo Vega in 'Er is een geest van mij'
Filmproces
Het combineren van verschillende kunstvormen is een terugkerend thema in het werk van Vega. Zo produceert hij voor zijn nieuwe film, waarin ook poëzie een grote rol gaat spelen, zélf de muziek. Ook zijn eerste fictiefilm, Radio Voorwaarts (2018), bevat een gedicht en veel soorten muziek, waaronder rap: ‘Ik denk dat mijn filmische ideeën vaak voortkomen uit muziek of uit een super specifiek gevoel dat ik rationeel niet kan uitleggen, maar wél in film.’
Het filmmedium leent zich goed voor het combineren van verschillende elementen. Een korte en experimentele film biedt ook veel ruimte om je eigen regels op te leggen. Voorafgaand aan Er was een geest van mij, had Vega niet een bepaald filmplan. Het was een proces wat zich gaandeweg heel erg ontwikkelde. Een kruisbestuiving tussen tekst en beeld, waarbij hij heel intuïtief werd meegenomen in het proces. Voor de film waar hij nu mee bezig is bestaat het plan meer in de vorm van een bepaalde structuur; een omlijning van een proces waarbinnen nog veel ruimte is om te experimenteren.
Toekomstperspectief
Hoewel het kan overkomen alsof de filmmaker een heel dystopisch punt wil maken met Er is een geest van mij, wil hij zeker niet alleen een nihilistische boodschap uitdragen: ‘Ik hoop uiteindelijk de verbeelding van mensen te openen om kritisch te zijn op de huidige politiek, maar ook om een soort nieuwe, alternatieve toekomsten te kunnen bedenken.’
Dat het momenteel een lastige tijd is voor filmmakers en er een soort teleurstelling in de lucht hangt merkt Vega ook. Toch gelooft hij er wel in dat je niet zomaar genoegen moet nemen met hoe dingen momenteel zijn: ‘Er is weinig perspectief, maar uiteindelijk is politiek ook gewoon een strijd om toekomst’.
