13-12-2022

Online artikel

Alleen ruimte voor gras op ons gazon

De vijfde Teledoc Campus film is De stand van het gras. VERS interviewde regisseur Rashel van der Schaaf over haar documentaire met in de hoofdrol het welbekende gazon. Het kleine (of grote) stukje natuur in jouw eigen tuin; maar hoe natuurlijk is dit gazon nou eigenlijk?
Vanuit de ogen van dieren in de achtertuin zien we hoe de mens omgaat met zijn/haar dierbare, afgebakende stuk groen. Door de verwonderde ogen van de ekster en egel vraag je je als kijker soms af: gaan we niet iets te ver?



“Ik moet zeggen dat voordat ik begon aan deze film, ik niet zoveel nadacht over gras. Ik was wel al een tijdje bezig met de thematiek: wat is natuur(lijk) en wat niet? Mijn interesse in gras kwam na een gesprek met mijn moeder over het gazon in de zeventiende eeuw.”






In het boek Sapiens van Yuval Noah Harari had Rashels moeder gelezen dat alleen de adel zich een gazon kon permitteren. Onder het woord gazon verstaan we: strak, kort, groen en louter gras. Alleen de adel had het vermogen om daar een tuinman op te zetten die dagelijks de grasgroei kon bevorderden met zijn zorgen. 
 Een gazon is helemaal niet iets wat vanuit de regels van de natuur ontstaat. Gras is wel een natuurlijk product, maar een gazon is een uitgedacht, gecultiveerd, artificieel iets. 
 
“Het was voor mij een gedachteswitch dat een gazon eigenlijk helemaal niet natuurlijk is. We hebben soms een wat aangetast beeld van wat natuurlijk is. Ik dacht: gras is groen, gras is natuur, gras is iets natuurlijks. Een gazon staat onder controle van de mens.”

In Rashels film zien we hoe het gazon soms iets wegheeft van een bewaakt terrein met een robotmaaier als waakhond. Een gazon is een monocultuur waar maar één soort plant groeit: gras. Om dit te onderhouden moet alles wat het product kan beschadigen worden geëlimineerd. Vanuit de ogen van de egel en de ekster zien we hoe paardenbloemen zorgvuldig worden verwijderd en mollenklemmen worden geplaatst. Ook al zien we de expressie niet van de dieren, het voelt alsof ze met een verbaasde, verontwaardigde blik naar de verzorging van het gazon kijken: waar is onze plek in de natuur? Wanneer een worm ternauwernood ontsnapt aan de verstikking van een grasmat leef je mee met het kronkelende dier: dit was zíjn huis!



“Het is niet mijn bedoeling om te zeggen: Je mag absoluut geen gras meer kopen. Maar ik wil dat mensen met een andere blik naar hun tuin en naar hun gazon gaan kijken. Wat zijn we aan het doen en gaan we er niet een beetje ver in: willen we de consequenties wel van onze controle?”

Door de menselijke invloed op de natuur te laten zien vanuit het standpunt van de dieren ontstaat er een vernieuwende vorm. 

 “Ik denk dat juist het onderzoeken en experimenteren belangrijker zijn dan een film afleveren die iedereen verwacht. Dingen uitproberen levert heel veel op voor jezelf en er is denk ik meer ruimte in documentaires dan mensen misschien denken. Niemand heeft het precieze antwoord op de vraag: wat is een documentaire?”


Na het zien van deze film sta je als kijker iets meer stil bij de invloed van de mens op de natuur. De controle reikt verder dan we op het eerste oog zien. De stand van het gras voelt als een natuurdocumentaire maar dan andersom, vanuit de ogen van de natuur. De mens is een soort met bijzondere gewoontes waarin grondige controle de boventoon voert. 


 Kijk De stand van het gras 13 december om 23:14 op NPO2 of kijk de film terug op npostart.nl of 2doc.nl 



Geschreven door: Pien Vroonland

 

 

16-06-2023

Online artikel

VERS ZOEKT NIEUWE HOOFDREDACTEUR »

VERS VOLGEN

     

SCHRIJF JE IN
VOOR DE NIEUWSBRIEF