23-03-2023

VERS magazine

Van Kaboom tot Cannes Filmfestival: It's Nice in Here

“Met animatie kun je elk verhaal vertellen dat je maar wilt; zolang je het maar kunt tekenen.” Met dit motto is animator en filmmaker Robert-Jonathan Koeyers erin geslaagd een zeer indrukwekkende short te creëren. Met een première op Cannes en een Gouden Kalf nominatie achter de rug is It’s Nice in Here vanaf vrijdag 24 maart te bewonderen op het Kaboom Animation Festival. 


Toen Robert-Jonathan met zijn grote regie-aspiraties niet bij de filmacademie terecht kon, maakte live-action langzaam plaats voor een nieuw doel: animatie. Bij deze filmvorm werd hij al snel geprikkeld door de grote mate van creatieve vrijheid die hier je hebt als maker. Hierbij denk je misschien al snel aan de creatie van buitenaardse wezens in een imposante fantasiewereld, maar Robert-Jonathan blijft het liefst dicht op aard bij de mens: “het belangrijkste is dat de karakters persoonlijk aanvoelen”. 
 
Dit verklapt meteen het meest bijzondere aan zijn korte film. Zo lijk je als kijker namelijk bijna te vergeten dat je niet naar echte mensen kijkt. Binnen 16 minuten werd ik meegenomen in het verhaal van Imani, een jong meisje dat door politiegeweld haar vriend verliest. Haar subjectieve ervaring van het delict wordt op een ontroerende manier vertolkt via herinneringen: herinneringen aan de zachtheid van haar vriend, maar ook aan de hardheid van de realiteit. Die realiteit wordt op een bedachtzame manier extra ingekaderd door de introductie van een nieuw karakter: door ook de herinnering van de politieagent in beeld te brengen, leer je dat hij het voorval heel anders navertelt. 



Met dit verhaal wilde Robert-Jonathan in 2017 afstuderen van de Willem de Kooning Academie. Vanuit onderzoek naar zijn eigen zwartheid heeft hij hiervoor een poëtische vertelling gemaakt, waar hij op het NFF een wildcard weet te winnen. Met dat prijsgeld heeft hij de korte animatie kunnen realiseren. “Voor mij was dat de eerste keer dat ik een budget had, een producent en een team.” Ondanks dat de film maar een kwartier duurt, heeft het project uiteindelijk 2 jaar geduurd. En dat zie je: It’s Nice in Here is een film waarbij geen enkele scene betekenisloos is, ook al kijk je naar een intermezzo van een vlinder.


Als animatie-leek vraag ik Robert-Jonathan hoe zijn gemiddelde maakproces verloopt. Hij legt uit dat het bij hem altijd begint met research. “Ik probeer met zoveel mogelijk mensen te spreken over hun ervaring met bepaalde thema’s, maar ik kijk ook naar mezelf.” Zo worden zijn karakters een samensmelting van hemzelf en mensen die hij tijdens zijn onderzoek tegenkomt; een proces dat mij nog niet zo ongebruikelijk in de oren klinkt. 
 
Maar dan breidt Robert-Jonathan uit: “het grote verschil tussen live-action en animatie is dat je met animatie alles vast wil hebben staan, nog voordat je begint met animeren. Als je 2 weken bezig bent met een shot, zou dat erg zonde zijn om weg te gooien”. Vanuit een vaststaand storyboard wordt een zogenaamde animatic gemaakt, waarbij je alle schetsen achter elkaar plaatst. Je zou denken dat je als animator hierdoor minder last hebt van kill your darlings tijdens de uiteindelijke montage, maar we moeten niet vergeten dat Robert-Jonathan uit de live-action hoek komt. Om meer speling te hebben bedacht hij een manier om toch te kunnen editen. Samen met zijn team maakte hij kort B-Roll materiaal, dat hij vervolgens kon combineren met zijn primaire scenes. “Eigenlijk niet hoe het werkt, maar het is fijn om mogelijkheden te hebben.” 



De animatic van zijn film bleek 5 minuten te kort te zijn, waardoor zijn team het geluk had meer aandacht te kunnen besteden aan de micro-expressie op de gezichten van de personages. “Omdat de karakters moeten aanvoelen als echte mensen, wilden we ervoor zorgen dat de kijker zich kon relateren aan geanimeerde figuren.” Maar naast deze zichtbare emotie werd ik als kijker vooral betoverd door de stem van de hoofdpersoon. Anka Ferris spreekt haar personage met zoveel oprechte emotie in, dat je geen andere keuze hebt dan meegesleept worden. Samen met haar creëert Robert-Jonathan het karakter van Imani, en sparren ze over hoe een persoon klinkt na een traumatische gebeurtenis. 
 
Die emotionele gelaagdheid is het grote publiek niet onopgemerkt gebleven. “We zijn in Cannes in première gegaan, en daar was de reactie al waanzinnig.” Hier ontmoet hij een groep zwarte studenten uit de VS: “zij konden zichzelf herkennen in mijn karakters, iets wat voor mij echt heel bijzonder was”. Maar los van herkenning krijgt de film ook kritische blikken; bijvoorbeeld over de rol van de politieagent. “Maar daar gaat de film over”, zegt Robert-Jonathan, “ik wilde de verschillende kanten van één gebeurtenis laten zien.” Hiermee stelt hij een relevante vraag: wat denk jij nou dat er is gebeurd? En wat zegt dat over jou? Ondanks dat het filmproject van start ging tijdens de Black Lives Matter bewegingen in 2020, blijft het antwoord van Robert-Jonathan hierop veranderlijk. Toch speciaal, als je eigen film je blijft verwonderen. 


It’s Nice in Here draait de komende week op animatiefilmfestival Kaboom. Van 24 maart tot 2 april kan elke animatie-liefhebber hier genieten van alles geanimeerd. Robert-Jonathan zal als enige Nederlander meedraaien in de internationale competitie; een ruim verdiende nominatie. Tref hem en zijn korte film op 24 maart in Utrecht of 31 maart in Amsterdam. Ga voor meer informatie naar kaboomfestival.nl.

 

• Anouk van Vliet

Eindredactie

 

VERS VOLGEN

     

SCHRIJF JE IN
VOOR DE NIEUWSBRIEF