Soms was het zonnig, maar voelde het alsof het regende.

De tweede documentaire die te zien is op NPO2 in het kader van Teledoc Campus is Rouw. Vers praatte met maakster Marleen van der Werf over hoe de film tot stand kwam en over haar visie op thema’s in haar film. Rouw is een filmisch landschap waarin de kijker verdwaald mag raken in de gevoelens, ervaringen en veranderingen die rouw met zich meebrengt. Het verlies van iets of iemand kan je beleving van de werkelijkheid beïnvloeden. Door haar eigen ervaringen van de natuur als expressionistische schilderijen te (ver)vormen, maakte Marleen van der Werf een film waarin we gevoelens kunnen herkennen.

"Er zijn ontzettend mooie dingen gezegd en geschreven over rouw. Maar het blijft altijd een soort onzegbaar gevoel. Ik kon zelf niet echt een documentaire vinden die de onzichtbare ruimte binnenin rouw vertegenwoordigd.
Dat wilde ik graag maken, door de ruimte te scheppen voor mensen om hun eigen rouw te ervaren bij het kijken van deze film"

Marleen heeft veel zelf gedaan in het maakproces. Schrijven, filmen, monteren, bewerken. Toch heeft ze het niet alleen gedaan. Naast producent Yvonne Bruynen, was filmmaker Misja Pekel haar vaste sparringspartner tijdens het hele proces.

“We maken eigenlijk altijd samen onze films. Zonder hem zou ik het ook niet kunnen hoor. Dan zou het wel heel eenzaam zijn om zo lang aan een film te werken. Het is fijn als er echt iemand naast je staat.”

De film is ontstaan uit een gevoel van rouw wat Marleen zelf ervoer toen haar vader overleed. Hij woonde in de omgeving waar de film is gemaakt, samen waren ze vaak in de natuur te vinden. Wanneer Marleen daar filmde was hij er ook, benoemt ze liefdevol: “Hij kwam koffie brengen of lege batterijen opladen, gewoon even kijken of het goed ging.”
Na zijn overlijden werd de vertrouwde natuur een ander soort plek.

“Toen werd ik me daar bewust van: Dit is dus wat rouw kan doen met mijn natuurbeleving. Alles leek lelijk, angstaanjagend; een soort mijnenveld van herinneringen die op kunnen doemen. Het was een rouwlandschap waar ik verdwaald in raakte: in mijn hoofd maar ook letterlijk. Ik wist de weg gewoon niet meer in een bos waar ik eigenlijk heel goed de weg wist. Ik zat zo in een andere beleving van de plek dat ik gedesoriënteerd raakte.”

Om dit gevoel vorm te geven in haar film, heeft Marleen de beelden bewerkt. Wat ze voelde was niet altijd de realiteit die haar lens ving. Soms was het mooi weer maar voelde alles donker. Soms scheen de zon, maar was het alsof het regende. Maar in die duisternis zat ook een soort schoonheid.

“Ik denk dat je soms ook een lyrische vorm van liefde of dankbaarheid kunt voelen in je rouwproces. Ik was bijvoorbeeld in de week nadat mijn vader overleed, zo dankbaar dat hij mijn vader was geweest. Ik was een soort euforisch, wat een heel raar gevoel was. Maar dat gevoel dat je zo blij bent dat het is geweest.”

Rouw is een documentaire die je meeneemt in een schaduwrijk landschap waar het vaak regent maar waar ook af en toe ruimte is voor een opkomende zon.

Rouw is 18 oktober te zien op NPO2.

Geschreven door Pien Vroonland