Een analoge duik in een wereld vol interessante nieuwe filmmakers!

Licht uit! Doek op! En R-R-r-r-r-r…. Op een zonnige namiddag in het Lux in Nijmegen genoot ik met een zaal vol Go-Short-gangers van twee interessante blokken aan korte films, waar meer achter zit dan je in eerste instantie na de korte duurtijden zou denken. Ik sprak met Daniel Owusu filmmaker, wiens film Notes from the Woodshed ook voorkwam in het door Philipp Fleischmann (Artistic Director van het Friedl Kubelka)gecureerde blok, die net als alle andere geselecteerde studenten van de School Friedl Kubelka for Independent film een enorme passie heeft voor analoge film. 

In het eerste blok wat ik bezocht werden er in totaal 5 films gedraait, in het tweede no geens 10: de films duurden van 17 seconden tot 30 minuten, van super-8 tot 16 mm en van één enkel shot tot wel duizenden. Dit maakt het een hele leuke ervaring van constante afwisseling. Persoonlijk keek ik na de bijna 4 uur aan films van Go Short’s speciale samenwerking met Cineville een beetje op tegen de wat meer ‘conceptuele’ films. Toch hebben deze echt mijn hart gestolen. Ze nemen rustig de tijd om een interessant concept aan hun kijkers te brengen, vaak werpen ze een speciaal oog op de natuur en de mens en waarom alles zo mooi is. De kortere films ertussen waren soms ook gewoon heel grappig.  

Uiteindelijk was Philipp Fleischmann’s selectie (met makers als: Johannes Schrems, Antoinette Zwirchmayr, Eva Claus en Antonia de La Luz Kasik) een interessante en steeds weer vermakende achtbaanrit in de wonderlijke wereld van de analoge film te zijn. Juri (2014), de eerste film, was een mooie coming of age film waarin we de hoogtepunten in het leven van een peuter te zien krijgen. Sonnenfilm toont een zonsopkomst en een zonsondergang tegelijkertijd (en beide waren prachtig!) en Viktoria Schmid’s W O W (KODAK) maakte grote indruk met omgekeerde explosies. Naast deze hoogtepunten waren het allemaal films van jonge nieuwe makers die maximaal gebruik maakte van analoge film met hun speciale visies. 
 

Zo ook filmmaker Daniel Owusu, zijn film Notes for the Woodshed eindigde het eerste blok. Iets dat me direct aansprak tijdens zijn Q & A en ons interview daarna was het immense enthousiasme dat hij uitstraalde wanneer hij sprak over zijn opleiding en het vakgebied film zelf. Tijdens de Covid-lockdown begon hij de experimenteren met super-8 film, de goedkoopste analoge filmstock, en dat is indrukwekkend gezien de korte tijd waarin hij de hoge kwaliteit van zijn werk heeft weten te bereiken. 

Alle geselecteerde makers studeren aan: De Friedl Kubelka School for Photography and Film. De school is in 2006 in Wenen gesticht door Friedl Kubelka vom Groller een Oostenrijkse fotografe en filmmaakster en wordt sinds 2014 bestuurd door Philipp Fleischmann. De school staat bekend om zijn gebruik van analoge film en zijn omarming van vakdocenten die zelf ook in de industrie werken. Daniel vertelde wat hem aansprak aan de school: ‘’I thought to myself, if Pablo Marín is teaching there, I got to be there!’’ Zijn favoriete filmmaker, de Argentijnse Pablo Marín, bekend van films als Light Trap (2021) en Resistfilm (2014) Marín is een bekende naam in de wereld van analoge film die samen met filmmakers als James Benning, Ulrich Seidl en Friedl Kubelka lesgaf op de school.  

Het bijzondere aan de school is dat er geen gebruik wordt gemaakt van een vast rooster of voorgeschreven vakken aan de opleiding. Iedere maand komt er een filmmaker te gast die het programma bepaalt. Over de opleiding zegt Daniel: ‘’It is very free and focused on your own creative proces.’’ Hij vertelt hierbij hoe de studenten soms lange spoelen analoge film laten drogen uit de ramen van het complex wat boven in een appartementencomplex zit, en dat hij filmmakers waar hij eerst tegen opkeek nu als vrienden beschouwde. ‘’ (You learn that) The film is not like a Ferrari where it looks kinda (hard to understand) ... but you just, you can do it yourself.’’

Ondanks de barrières die met analoge film komen, hoge kosten, weinig materiaal en minder kennis, heeft het medium voor Daniel genoeg toegevoegde waarde om voor analoog te blijven gaan. Ten eerste sprak hij voer het aspect van geluid.: ‘’ (In analogue) Sound and image are separated, so you have to think of it in a completely different way.’’ Ook wist hij een scherpe quote van analoge filmmaker Tacita Dean te parafraseren: ‘’If you film an empty room on digital it seems like a person has just left the room, while if you film it on analogue it seems like a person is coming into the room.’’  (Dit zware reclamepraatje was grappig gezien de manier waarop hij kort daarna verraadde niet door te hebben gehad dat Aftersun (2022) op film geschoten was tot een vriend het hem later vertelde.) 

Na een interessante kennismaking met deze nieuwe filmwereld verliet ik de bioscoop met een mooie nieuwe ervaring erbij en een hoop interessante films om over na te denken. Geïnspireerd door de analoge film wil ik graag afsluiten met een heilzaam advies van Daniel Owusu voor alle nieuwe filmmakers: ‘’Just keep going to the cinema!’’   

Zie hier het nieuwe programma van Friedl Kubelka