De invloed van COVID-19 op de filmindustrie vanaf Sundance

Hoop in de films zelf, maar ook hoop over het verder doorbreken van de status-quo als het op diversiteit van makers aankomt en zelfs hoop wat betreft de kijkcijfers. Een week na afloop van het festival maakte het Sundance Institute bekend dat ze dit jaar 2.7 keer zoveel views hadden als vorig jaar in het offline programma in Park City, Utah. En dat terwijl het evenement niet de normale elf, maar zeven dagen duurde. Met de kijkers voor alle talks, Q&A’s, het innovatie New Frontier programma en een handjevol fysieke mogelijkheden zoals drive-ins en ruim opgezette bioscopen in enkele steden, kwam het totaal op 600.000 views, van kijkers uit alle Amerikaanse staten en 120 landen.

In het programma waren vrouwelijke, non-binary en BIPOC (Black Indigenous People Of Color) makers ook beter vertegenwoordigd dan voorgaande jaren. Met films als CODA van Sian Heder, dat ook nog eens het aankooprecord op Sundance verbrak met een deal ter waarde van 25 miljoen dollar door Apple+, Passing, het regiedebuut van actrice Rebecca Hall (Iron Man 3, Vicky Cristina Barcelona), Land, de eerste feature film van actrice Robin Wright (House of Cards, Blade Runner 2049, Forrest Gump) en documentaires zoals die van Jamila Wignot, Ailey, en Nanfu Wang, In The Same Breath, over de verspreiding van COVID-19 in China en de Verenigde Staten. Van de 73 feature films op het festival werd 47% geregisseerd door een vrouw, 3% door non-binary makers, 43% was BIPOC en 8% van één of meerdere LGBTQ+ filmmakers.

En met de programmering van de COVID-19 documentaire van Nanfu Wang op de eerste avond was ook inhoudelijk de toon gezet. De Chinese Wang kwam vorig jaar naar Utah voor het festival aan het begin van 2020 en kon niet terug naar huis, vanwege de lockdown in haar woonplaats. In haar film zie je beelden uit Wuhan tijdens de eerste dagen van de virusuitbraak en kijkt Wang naar het handelen van de overheid in China en Amerika.

Maar de pandemie inspireerde niet alleen Nanfu Wang. Neem How It Ends van regisseurs Zoey Lister-Jones (Life in Pieces, New Girl) en Daryl Wein (Single Parents, Mozart in the Jungle), over de laatste dag op aarde waarop een vrouw door de lege straten van Los Angeles dwaalt, op weg naar haar laatste feestje ooit. Met Lister-Jones in de hoofdrol en een cast gevuld met Nick Kroll, Olivia Wilde, Bradley Whitford, Whitney Cummings, Fred Armisen, Logan Marshall-Green, Charlie Day en meer. Een samenstelling die zonder pandemie en lege agenda’s mogelijk nooit tot stand was gekomen.

Of de documentaire Life in a Day 2020, het vervolg op het tien jaar oude Life in a Day dat diende als tijdscapsule voor volgende generaties over het leven op de 24e juli van 2010 en nu over 25 juli 2020 en daarmee automatisch veel over corona ging, de Engelse horrorfilm In The Earth, die werd opgenomen tijdens de pandemie in het Verenigd Koninkrijk, of het meditatieve Land, van Robin Wright, die in haar eentje een hutje in de bergen betrekt.

Ook bij het kijken van de psychologische thriller John and the Hole kun je het niet laten de parallellen met de coronacrisis en bijbehorende lockdowns te trekken. De film vertelt het verhaal van John, een jongen die zijn gezin gevangen houdt in een bunker in de grond. Zijn doel was voor eventjes precies te kunnen doen wat hij zelf wilde, zonder het toekijkend oog van zijn familie. Maar waar dat in het begin een overvloed aan spelletjes, pizza en ijs betekent, wordt het al gauw saai. Daarom probeert hij zijn tijd beter door te brengen, en misschien wel uit te zitten, door zichzelf te leren risotto te koken met behulp van YouTube-filmpjes. Dat moet eenieder die deze zomer zuurdesembrood uit de oven toverde niet geheel onbekend in de oren klinken.

En hoewel in The Dog Who Wouldn’t Be Quiet, over een dertiger die zijn leven probeert voort te zetten tijdens een mogelijke apocalyps, het leven aan het eind weer terug naar ‘normaal’ gaat en het Argentijnse hoofdpersonage Sebastián dezelfde problemen met werk en privé houdt als ervoor, is de boodschap toch hoopvol. Net als die van vele andere films op het Sundance Film Festival dit jaar. Sebastiáns veerkracht om alle stormen te doorstaan zorgen ervoor zorgen dat hij de draad weer op weet te pakken. En de beelden van mensen over de hele wereld die in Life in a Day 2020 vertellen over hoe de corona crisis hun leven heeft veranderd, ten goede en slechte, laten zien dat we allemaal door hetzelfde gaan. En als zij het kunnen, kun jij het ook, toch? De films lijken te zeggen: houd hoop dat het goedkomt. Heb hoop dat het beter wordt. En vertrouw op de hoop en liefde om je heen en in jezelf om je er doorheen te helpen. 

Ondanks dat het kijksysteem van het filmfestival na de eerste paar dagen wat mankementen begon te vertonen en - omdat je vanuit huis, in Europa kijkt - je middenin de nacht op moet staan om een première met virtuele Q&A bij te kunnen wonen, heeft dat thuis kijken ook zijn voordelen. Meer tijd voor de film, niks meer missen en pauzeren voor snacks wanneer je wil. Maar missen doe je de spontane ontmoetingen op Main Street wel. Gelukkig heeft directeur Kerri Putnam aangekondigd volgend jaar mogelijk een hybride festival te organiseren. Het beste van beide filmwerelden.